Geçit Hakkı

Geçit Hakkının Tanımı Nedir?

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 747 nci maddesinde düzenlenen geçit hakkı, yola sınırı olmayan bir taşınmazın komşu taşınmazı kullanarak yola çıkmasını sağlayan hakka denir. Geçit hakkı ayni haklardan olup herkese karşı ileri sürülebilir.

Geçit Hakkı Davasında Arabuluculuk Süreci Zorunlu Mudur?

Hemen ifade etmek gerekir ki, geçit hakkı davası açılmadan önce zorunlu arabuluculuk süreci işletilmelidir. Taraflar arabuluculuk aşamasında bir bedel karşılığında veya bila bedel anlaşabilirler. Bu durumda uyuşmazlık çözümlenmiş olacaktır. Arabuluculuk sürecinin anlaşma şeklinde sonuçlanmaması durumunda dava yoluna gidilmelidir.

Geçit Hakkı Davasında Taraflar Kimlerdir?

Geçit hakkı davasında davacı, yola sınırı olmayan taşınmazın malikidir. Taşınmazda elbirliği mülkiyeti söz konusu ise davanın tüm malikler tarafından açılması gerekir.

Geçit hakkı davasının davalısı ile komşu parsel maliklerinden biri veya birkaçıdır.

Geçit hakkı davasında taşınmazda keşif yapılır ve akabinde bilirkişi raporu düzenlenir. Bilirkişi, raporunda davacının yola en uygun hangi yoldan çıkabileceğini tespit eder. Bilirkişi aynı zamanda taşınmazdan geçecek yolun bedelini de tespit eder. Bilirkişi tarafından tespit edilen bu bedel karardan önce davacı tarafından depo edilmelidir.

Mahkeme dosya kapsamını ve tarafların menfaatini gözeterek objektif kriterlere ve hakkaniyete göre karar vermelidir. Mahkeme kararı kesinleştiğinde geçit hakkı tapuya tescil edilebilecektir.

Devlet Aleyhine Geçit Hakkı Davası Açılabilir Mi?

Geçit hakkı kurulması talep edilen taşınmaz tapuya kayıtlı bir taşınmaz olmalıdır. Tapuya kayıtlı olmayan Hazine arazisi davalı gösterilerek dava açılamaz. 01.02.2012 tarihli ve 324 sıra nolu Milli  Emlak Genel Tebliği uyarınca geçit hakkı talep eden ile idare arasında geçit hakkı sözleşmesi imzalanır. Sözleşmede geçit hakkının süresi ve bedelinin de ne olacağı yazılacaktır. Ancak uygulamada idari yollarla çözüme kavuşan ihtilafların nadiren görüldüğü söylenebilir.

Geçit Hakkı Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

Geçit hakkı davası taşınmazın bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesinde açılır.

Geçit Hakkı Davasında Yargılama Giderleri Kime Aittir?

Geçit hakkı davasında yargılama giderlerinin tamamı davacı tarafından karşılanacaktır. Davacı davayı kazansa bile davalılardan yaptığı giderleri isteyemez. Avukatlık ücreti HMK uyarınca yargılama giderlerinden olduğundan davacı vekili lehine vekalet ücretine hükmedilmeyecektir.

Geçit Hakkı Sona Erer mi?

Geçit hakkı mirasçılara intikal edebilen haklardandır. Ancak uygulaması pek olmasa da kişi lehine de geçit hakkı tesisi mümkündür. Bu durumda kişi öldüğünde geçit hakkı da sona erecektir.

Geçit hakkının süreli şekilde tesis edilmesi durumunda sürenin sonunda geçit hakkı sona erecektir.

Geçit hakkı sahibinin taşınmazından yeni oluşan durumlara göre yola çıkması için var olan zaruret ortadan kalkmışsa artık geçit hakkı da sona erecektir.