Arabuluculuk
Türk Hukukunda Arabuluculuk: Uyuşmazlıkların Kolay Çözüm Yöntemi. Eğer taraflar bir uyuşmazlık yaşıyorlarsa, kendi iradeleriyle seçtikleri bir arabulucuya başvurabilirler ve uyuşmazlıklarını çözmek için Türk hukukunda arabuluculuk yöntemini kullanabilirler. Arabulucuların görevi taraflar arasındaki anlaşmazlığı çözmek değil, sürecin rahat ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlamaktır. Arabulucular haklı veya haksız tarafı belirleme gibi bir amaçları yoktur. Arabulucular tarafların ortak noktalara ulaşmasını sağlamak için fikirlerini paylaşırlar. Bu sayede taraflar ortak noktaların sayısı artar ve uyuşmazlık çözüme daha da yaklaşır. Türk hukukunda arabuluculuk yöntemi, zorunlu ve isteğe bağlı olarak iki çeşittir. Zorunlu arabuluculuk, kanun tarafından belirtilen durumlarda, dava açmadan önce uygulanması gereken bir yöntemdir. İhtiyari arabuluculuk ise tarafların arasındaki uyuşmazlığın çözümünü daha sıhhatli ve icra edilebilir hale getirildiği bir çözüm yoludur.
Uzlaştırma
Uzlaştırma, Ceza Muhakemeleri Kanunu kapsamında, suçlu ile mağdurun bir uzlaştırıcı aracılığıyla uzlaşmasını amaçlar. Uzlaştırma, soruşturma veya ceza davası sürecinin herhangi bir aşamasında uygulanabilir, ancak en ideal durum mahkeme aşamasındaki uzlaştırmadır. Hâkim suçun uzlaştırma kapsamına girdiğine kanaat getirirse, taraflar arasında uzlaştırma yapılmasını önerir veya talep edebilir. Uzlaşma sağlandığında, suçlu tarafından belirli şartları yerine getirilmesi gerekir ve suçun yapılmasından kaynaklanan hasarın telafisi yapılır. Eğer uzlaşma hükümleri yerine getirilirse, infaz durur ve dava düşer.
Uzlaştırma kapsamında olan suçlar, insanların günlük hayatını ve huzurunu bozan suçlar olabilir, mesela konut dokunulmazlığının ihlali, kişinin hatırasına hakaret, ibadethanelere ve mezarlıklara zarar verme ve güveni kötüye kullanma gibi. Uzlaştırma sürecinin sonunda, uzlaştırma raporu hazırlanır ve mahkemeye sunulur. Mahkeme uzlaştırmanın yerine getirilmesini teyit eder veya reddeder. Eğer uzlaştırma yerine getirilirse, suçluya ceza verilmez veya ceza verilmişse, bu ceza iptal edilir.
Tahkim
Tahkim, taraflar arasındaki uyuşmazlıklarda tarafların kendilerine güvenilir bir hakem tarafından uyuşmazlıklarının çözülmesini istemelerine dayanır. Tahkim yöntemi, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların mahkeme yoluyla çözülmesine alternatif bir yoldur. Bu yöntem uluslararası anlaşmazlıklarda daha çok tercih edilir çünkü mahkeme süreçleri yerel hukuklarla sınırlı kalabilir ve tarafların yerel hukuklarının bilgisi gerekebilir. Uluslararası tahkim ise taraflar arasındaki anlaşmazlıkları, uluslararası hukuk kurallarına göre çözmeyi amaçlar.
Tahkim süreci, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların belirli bir yönteme göre ele alınmasını ve çözülmesini içerir. Bu yöntemde, taraflar bir tahkim kuruluşuna veya hakeme başvurabilirler. Tahkim kuruluşu veya hakem taraflar arasındaki uyuşmazlığı dinler ve tarafların beyanlarını inceler. Tahkim kuruluşu veya hakem sonunda taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözmek için bir tahkim kararı verir.
Tahkim yöntemi, özel ve kurumsal olarak ayrılabilir. Özel tahkimde, taraflar kendilerine güvenilir bir hakem seçer ve bu hakem tarafından yapılan tahkim kararına uymak zorundadırlar. Kurumsal tahkimde ise, taraflar seçilen bir tahkim kuruluşu tarafından yapılan tahkim kararına uymak zorundadırlar. Kurumsal tahkimde, tahkim kuruluşları tarafından belirlenen tahkim kurallarına ve prosedürlerine uymak gerekir.
Tahkim kararları, mahkeme kararları gibi bağlayıcı ve yürürlüktedir. Tahkim kararları, mahkeme kararlarına nazaran daha hızlı ve verimli bir şekilde alınabilir. Tahkim yoluyla çözülmeyen uyuşmazlıklar ise hukuki yollarla çözülmek zorundadır. Bu yolla çözülen uyuşmazlıklar için mahkemeler veya adalet makamları bulunmaktadır. Hukuki yol, tahkim yoluna göre daha zaman alıcı ve maliyetli bir yöntemdir. Ancak, hukuki yol ile çözülen uyuşmazlıklar, tahkim kararlarına göre daha yasal dayanağı olan kararlardır. Tahkim ve hukuki yolların hepsi de uyuşmazlıkların tarafsız ve objektif bir şekilde çözülmesi amacını taşır. Ancak, tahkim yolunun daha hızlı ve daha az maliyetli olduğu ve hukuki yolda bulunan yasal zorunlulukların yokluğu, tahkim yolunun tercih edilen yöntem olduğunu göstermektedir.
Müzakere
Müzakere yöntemi, taraflar arasında bulunan uyuşmazlığı çözmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde taraflar, kendi aralarında bir anlaşma sağlamaya çalışırlar. Genellikle taraflar, müzakere sürecinde tarafsız bir müzakereci bulundururlar. Bu müzakereci, tarafların uyuşmazlıkları çözmede destek olur ve gerektiğinde taraflar arasında uzlaşmayı teşvik eder.
Müzakere sürecinin başarı ile sonuçlanması durumunda, taraflar arasında bir yazılı anlaşma oluşur. Anlaşma, mahkemeye sunulabilir ve bu sayede taraflar arasındaki uyuşmazlık resmileşir. Eğer müzakere süreci sonuçsuz kalırsa, taraflar hâlen uyuşmazlıklarını mahkemelerde çözebilir.
Müzakere yöntemi, taraflar arasındaki diyalog ve uzlaşmayı teşvik ettiğinden, uyuşmazlıkları hızlı ve verimli bir şekilde çözmeyi mümkün kılar. Ayrıca tarafların uzlaşmaya varması halinde, bu durum kararın doğal ve adaletli bir şekilde verilmiş olmasına yardımcı olabilir.